Dự thảo quy định hoạt động cung ứng và sử dụng séc

Ngân hàng Nhà nước cho biết, những năm qua, tình hình giao dịch thanh toán séc có xu hướng giảm: giá trị giao dịch thanh toán bằng séc lần lượt các năm, năm 2010 là 486.631 tỷ đồng (chiếm 2% so với tổng giá trị giao dịch thanh toán nội địa của các phương tiện thanh toán), năm 2011 là 346.344 tỷ đồng (chiếm 1,04%), năm 2012 là 168.623 tỷ đồng (chiếm 0,4%), năm 2014 là 114.723 tỷ đồng (chiếm 0,22%) do sự xuất hiện của các phương tiện thanh toán mới, hiện đại. Tuy nhiên, séc vẫn là một phương tiện thanh toán cổ điển đóng một vai trò nhất định trong nền kinh tế (là phương tiện thanh toán truyền thống, có tính toàn cầu và nó tồn tại ở bất kỳ quốc gia nào).

Hiện nay, séc là phương tiện thanh toán có xu hướng giao dịch thanh toán ngày càng giảm so với tỷ trọng giao dịch thanh toán của các phương tiện thanh toán khác. Song hầu hết các nước trên thế giới đều có Luật điều chỉnh về séc, nhiều nước áp dụng Luật thống nhất về séc quốc tế (Uniform Law on cheque - Geneve Convention 1931) hoặc xây dựng Luật séc cho quốc gia của mình dựa trên nội dung cơ bản của Công ước này như Anh, Úc …

Từ những phân tích trên, cho thấy việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý điều chỉnh phương tiện thanh toán séc bằng việc xây dựng Thông tư thay thế Quyết định 30/2006/QĐ-NHNN là cần thiết, phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế.

Ngân hàng Nhà nước đang dự thảo Thông tư bao gồm 9 Chương với 30 Điều và 8 Phụ lục nhằm bổ sung, chỉnh sửa các nội dung để phù hợp với các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành và đẩy mạnh công tác cải cách hành chính.

Tổ chức cung ứng séc tự quyết định về thiết kế mẫu

Theo dự thảo, tổ chức cung ứng séc tự quyết định về thiết kế mẫu séc trắng do mình cung ứng theo quy định tại Điều 58 và Điều 59 Luật Các công cụ chuyển nhượng. Trước khi in séc trắng để cung ứng cho khách hàng phải thực hiện đăng ký mẫu séc trắng tại Ngân hàng Nhà nước. Sau khi mẫu séc trắng được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chấp nhận bằng văn bản, tổ chức cung ứng séc tiến hành in séc trắng.

Khi có nhu cầu sử dụng séc, chủ tài khoản thanh toán hoặc người được chủ tài khoản thanh toán uỷ quyền lập giấy đề nghị cung ứng séc trắng nộp cho tổ chức cung ứng séc.

Tổ chức cung ứng séc phải theo dõi tên, địa chỉ, số hiệu tài khoản thanh toán của người được cung ứng séc trắng, số lượng và ký hiệu (số xê-ry, số séc) của các tờ séc cung ứng cho người được cung ứng séc.

Tờ séc được xuất trình trong vòng 30 ngày kể từ ngày ký phát và người ký phát có đủ khả năng thanh toán để chi trả số tiền ghi trên séc, thì người bị ký phát có trách nhiệm thanh toán cho người thụ hưởng hoặc người được người thụ hưởng uỷ quyền ngay trong ngày xuất trình hoặc ngày làm việc tiếp theo sau ngày xuất trình đó. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký phát, người ký phát không được đình chỉ thanh toán đối với tờ séc đó.

Bên cạnh đó, thực hiện theo quy định về quản lý ngoại hối, trường hợp người thụ hưởng cuối cùng là người không được phép thu ngoại tệ theo quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối thì số tiền ghi trên séc được thanh toán bằng đồng Việt Nam theo tỷ giá hối đoái do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm thanh toán hoặc theo tỷ giá kinh doanh ngoại tệ của ngân hàng thực hiện việc thanh toán công bố tại thời điểm thanh toán.

Dự thảo Thông tư quy định, lãi suất phạt chậm trả séc bằng 150% lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm áp dụng. Số tiền phạt chậm trả được trả cho người thụ hưởng tờ séc. Thời gian phạt chậm trả séc được tính từ ngày người thụ hưởng xuất trình thanh toán séc mà không được thanh toán séc.

Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến góp ý dự thảo này trên website của Ngân hàng Nhà nước.